Wat China kan kan Europa ook

China censureert het internet. Daar spreken wij in Europa schande van. Afgelopen week waarschuwden deskundigen dat het in Europa dezelfde kant op kan gaan. De Zweedse Christen-Democraat Fjellner organiseerde deze week een seminar over "Telecoms Package and Network Filtering" naar aanleiding van voorstellen om auteursrechtschendingen op het internet de kop in te drukken. De mogelijkheden om te filteren gaan ver en een open internet staat op de tocht door het gebruik van nieuwe technieken, "Deep packaging" genaamd. Tijdens het seminar zijn de effecten van deze technologie besproken op de innovatie, op de internet-economie en met name op het vrije informatieverkeer: "How does a potential change affect consumer rights? Is there a risk that a filtering infrastructure enables political censorship? Are there any consumer benefits that outweigh the risks?" Een van sprekers, Monica Horten, zei dat de technologie waar het hier om draait hetzelfde kan als wat er in China gebeurt: filtering op politieke gronden. De meeste sprekers pleitten voor een open internet en meenden dat het doel van de EU, copyrighthandhaving, niet opwoog tegen het aantasten van de openheid en vrijheid op het internet. Zie het verslag op de site van EDRI, de Europese Organisatie voor bescherming van Digital Rights. Het eindigt met de hoop van Horten dat de Europarlementariërs het op zullen nemen voor de vrijheid van de internetgebruiker en dat ze zullen zeggen: "As policy makers, we have a duty to promote the vibrant and open character of the internet."

Meer voorstanders kernenergie vanwege klimaatverandering

Volgens een Eurobarometer onderzoek is het aantal voorstanders van kernenergie in de afgelopen drie jaar flink gestegen: van 37% in 2005 naar 44% nu. Het aantal tegenstanders is gedaald van 55% naar 45% (het aantal 'weet niet' ging van 8 naar 11%). De verklaring moet volgens de onderzoekers gevonden worden in de zorgen over klimaatverandering. "The measures to combat climate change have become an ever-present topic in public debates throughout the European Union. Nuclear power’s important role in reducing CO2 emissions compared with other sources of energy has inevitably affected public opinion – and this is something that the results of this survey clearly show."

Sinds ik het boekje Wat 93,7 procent van de Nederlanders moet weten over opiniepeilingen van W.L. Tiemeijer heb gelezen (een aanrader voor elke politicus) ben ik wat sceptischer geworden over de resultaten van opiniepeilingen. Naast het probleem van de representativiteit hangt veel af van de vraagstelling en vooral van daarin opgenomen hints naar wat recentelijk in de media aan de orde is geweest. Opiniepeilingen zijn spiegels van doorgaans selectieve media-aandacht voor bepaalde zaken. Zo beschouwd kan hier gesproken worden over een Gore-effect. En het is dus nog maar de vraag of deze uitkomst het op den duur zal houden, zeker als er meer aandacht gegenereerd kan worden voor de risico's van kernenergie die er nog steeds zijn.
Hoe dan ook, deze trend levert een flink probleem op voor de positie van de Europese Groenen en dat is iets om over na te denken in het zicht van de verkiezingen van volgend jaar. De Europese Groene Partij is van oudsher mordicus tegen de toepassing van kernenergie. Maar de oppositie is lang niet overal even sterk. De anti-kernenergiebeweging heeft in Duitsland en Frankrijk altijd een flinke invloed gehad op de groene partijen. In Duitsland zijn de Groenen er in geslaagd een meerderheid te vinden om alle kerncentrales te sluiten. In Nederland, waar kernenergie veel minder wordt toegepast, is het verzet lang niet zo groot als over de grens. Een paar jaar geleden was ik bij een demonstratie van Nederlanders en Duitsers tegen de centrales van Almelo en Gronau. Er kwam slechts een handje vol mensen opdagen en in de Nederlandse pers was er de volgende dag nauwelijks iets van terug te vinden.
Kan kernenergie ooit nog bespreekbaar worden bij de Groenen? Of blijft het: nu niet en nooit niet? Verandert er helemaal niets op het gebied van de toepassing van kernenergie dat zorgt voor afname van de risico's? Moeten we nog steeds uitgaan van een Tsjernobyl-scenario? Dat soort vragen zou ik wel willen agenderen bij de EGP.

De arrogantie van de Europese Commissie

In reactie op de afwijzing van het Verdrag van Lissabon door de Ieren, gisteren, riep de voorzitter van de Europese Commissie Barroso: "Het verdrag is niet dood, het leeft". Hij riep alle landen die de goedkeuring nog niet hebben afgerond om het ratificeringsproces gewoon voort te zetten. In Nederland zal de Eerste Kamer het Verdrag binnenkort goedkeuren. Zo'n houding is nu precies de reden waarom mensen zich tegen de EU keren: het gaat maar door, ze trekken zich niets aan van de kritiek, en we hebben er niets over te zeggen.
"Hoe kunnen we ooit een einde maken aan dit Verdrag (kill this Treaty)?" vroeg een BBC-journalist gisteravond aan de Zweedse Eurocommissaris Waldström. Zij negeerde de vraag tot twee keer toe en gaf slechts diplomatieke verklaringen over het belang van het verdrag en het overleg dat volgende week zal plaatsvinden. De Engelsen zullen in de arrogantie van de Commissie een nieuw bewijs vinden voor hun nog steeds hardnekkige Euroscepsis. Een referendum in de UK komt er niet, maar het zou ongetwijfeld uitlopen op een nog grotere nederlaag voor de EU. En de vraag is hoe de stemming in andere landen zou uitpakken als het de bevolking gevraagd zou worden.
Het lijkt er op dat de nationale politieke kopstukken en de Brusselse politici nog steeds niet goed begrijpen welke rol zij in deze affaire spelen. Het niet serieus nemen van een nee-stem, het dreigen met allerlei onheil, het negeren van kritiek: het kan alleen maar leiden tot meer aversie tegen de EU.
De reactie van de Europese Groene Partij is in dit opzicht tweeslachtig. Het begint met een ferme stellingname dat de vernieuwing gewoon doorgezet moet worden, beetje à la Barroso. De nee-stemmers zijn immers misleid, zegt Philippe Lamberts. Aan de andere kant doet de EGP bij monde van Ulrike Lunacek een oproep voor een European Act for Democracy, een korte stellingname van de EU op enkele punten die het democratisch tekort zouden kunnen overbruggen: "namely the Charter of Fundamental Rights, a more democratic and representative decision-making process including a stronger role for both the European Parliament and national parliaments, and innovative ways of involving citizens in EU politics and governance, including measures like the Citizens Initiative." De EGP bepleit een Europa-breed referendum op één en dezelfde dag voor zo'n democratie-verdrag. Een voorstel om vast te houden voor de verkiezingscampagne volgend jaar.


Verdrag van Lissabon, Europese Groene Partij

Tast een nieuwszender van het EP de persvrijheid aan?

Het Europees parlement wil een eigen nieuwszender. Via het internet worden alle vergaderingen live uitgezonden. Daarnaast biedt de zender gesprekken met parlementariërs over actuele onderwerpen. Daarvoor is een onafhankelijke groep journalisten ingehuurd.
Over dit plan hoorde ik vandaag de journalist Jan Tromp in discussie met zijn oud-collega, nu Europarlementariër, Thijs Berman. Thijs verdedigde het plan hartstochtelijk. Jan was buitengewoon sceptisch. Hij maakte vergelijkingen met een propagandazender van de NATO in Afghanistan en met het plan van het OM om een eigen nieuwszender te lanceren om het publiek eerlijk voor te lichten over de vele rechtszaken waarover in de pers ophef wordt gemaakt.
Ik vind die vergelijkingen discutabel. Het Europees parlement is per definitie een gemengd gezelschap met vele verschillende belangen. Een zender van dit parlement, die ook nog nauwlettend door alle leden zal worden gecontroleerd, want iedereen is natuurlijk bang tekort te komen, kun je niet vergelijken met de pr-afdeling van een organisatie.
Vanuit het standpunt van de burgers gezien ben ik het eens met Berman dat het openzetten van de ramen en deuren van parlement de democratie alleen maar ten goede kan komen. Politieke journalisten zijn in meerderheid nog steeds erg gericht op de nationale politiek, en pikken uit de Europese politiek over het algemeen alleen issues die ze kunnen relateren aan de nationale politiek. Europese debatten komen in de media als er Nederlandse parlementsleden een rol in spelen. Het is dus goed als er tegenover de nationalistische oude media via het nieuwe medium internet een Europees geluid gehoord kan worden. Zie het maar als een uitdaging, Jan!




Europarlement, persvrijheid

Een president voor Europa?

"Wie moet ik bellen als ik Europa wil spreken?". Dit is een citaat van Kissinger, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken in de jaren '70. Vele jaren gingen voorbij voordat Solana werd aangesteld als hoge vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandse Zaken. Maar veel verder zijn we nog niet gekomen in Europa. Vanuit verschillende kanten wordt de roep om een Europese president de laatste jaren sterker. De Groenen hebben er voor gepleit dat de Europese politieke partijen bij de eerstkomende verkiezingen in 2009 aangeven welke kandidaat zij in gedachten hebben voor het voorzitterschap van de Commissie. De campagne Whodoicall zet zich in voor een voorzitter van Commissie, tevens voorzitter van de Raad van Ministers. Teken ook de petitie, dan kunnen we die vervelend prikkelende vraag van Kissinger eindelijk eens beantwoorden.
Europese_president, Europese_verkiezingen

Privacybescherming Europees aanpakken

De Nederlandse regering heeft het plan om vingerafdrukken van alle Nederlanders in een database vast te leggen. Crimineel of niet, met of zonder verdenking. Iedereen wordt geregistreerd. Het plan ontmoet voorlopig nog weinig verzet tegen deze hulp aan Big Brother. GroenLinks, D66 en SP zijn tegen. Het is niet effectief, niet proportioneel en leidt naar een snuffelstaat, schrijft Marijnissen aan Arnoud Boer die een handtekeningenactie is gestart. Hoever moet de aantasting van de privacy gaan voordat mensen in actie komen tegen de aantasting van hun recht op privacy? Waar is het anarchistische, anti-bureaucratische sentiment gebleven waarmee bijna veertig jaar geleden de volkstelling in Nederland onmogelijk werd gemaakt. Toen nog met verwijzing naar de vreselijke consequenties die complete, goed geordende bevolkingsbestanden tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden gehad.
Inmiddels mogen we een voorbeeld nemen aan de Duitsers. Eind vorig jaar hebben meer dan 30.000 Duitsers een rechtszaak aangespannen tegen de overheid vanwege een wet bepaalt dat die verkeersgegevens van het internet en de telefoon langer dan een half jaar bewaard mogen worden. In Berlijn en Hamburg zijn betogingen gehouden.
Veel aantastingen van de privacy komen voort uit Europese afspraken. We hebben de kwestie van de passagiersgegevens gehad. Onder druk van Verenigde Staten is de EU uiteindelijk overstag gegaan om de Amerikaanse autoriteiten allerlei privacy-gevoelige gegevens te leveren van iedereen die vanuit Europa naar de VS reist. De verantwoordelijke Eurocommissaris Frattini heeft nu onlangs plannen bekend gemaakt om biometrische gegevens van mensen die Europa binnenkomen voor vijf jaar vast te leggen in een databank. Europarlementariër Kathalijne Buitenweg betwijfelt of dat allemaal nodig is en mist bij dit soort maatregelen een uitgewerkt privacybeleid.
Helaas heeft het Europarlement (nog) te weinig bevoegdheden om dit soort maatregelen tegen te houden. Daarom moet de oppositie allereerst vanuit de landen gevoerd worden. Maar samenwerking kan het protest wel versterken. Aantasting van de privacy is een probleem dat in alle Europese landen speelt. Het zou daarom goed zijn als de Europese Groene Partij op dit punt een gemeenschappelijke actie zou organiseren om mensen te mobiliseren. Het lijkt mij een mooi actiepunt voor de Europese verkiezingen van volgend jaar.

Europese openbaarheid

Als een kleine middenstander presenteert het Expertisecentrum voor Europees Recht (ECER) zich op internet: "voor al uw vragen over Europees recht en de praktische aspecten van Europa". De website onder de hoede van het Ministerie van Buitenlandse Zaken moet de openheid en transparantie in Europa bevorderen, lezen we in NRC Handelsblad. Een sexy site is het niet, maar er staat wel heel veel nuttige informatie over de praktische betekenis van de EU. Dus een mooi tegenwicht (of aanvulling zo je wil) op de vage, algemene pro en contra verhalen die het politieke debat in Nederland over Europa domineren.
Een aardig voorbeeld is een uitspraak van het Hof over de Eurowob, de Europese wet op de openbaarheid van bestuur. Tegen de wens van de Duitse overheid in en na beroep van Zweden en Nederland heeft het Hof bepaald dat de instellingen een eigen afweging mogen maken over openbaarmaking van documenten. Een veto waarop Duitsland zich beriep bij het openbaar maken van documenten die te maken hebben met de uitvoering van de Habitatrichtlijn, is volgens het Hof niet mogelijk.
Interessant is ook het advies van de advocaat-generaal Maduro van het Hof inzake de VN-sanctieregeling. De automatische bevriezing door de EG van banktegoeden van iemand die door de VN wordt verdacht van terrorisme is ongeldig. Maduro is van oordeel dat de EG de grondrechten moet eerbiedigen van personen die door de Verenigde Naties op de zwarte lijst zijn gezet en zich daartegen niet hebben kunnen verdedigen. Dit advies is uitgebracht naar aanleiding van de zaak van de Saoedische zakenman Yassin Kadi. Ik ben benieuwd of dit ook gevolgen zal hebben voor zaken van andere personen en organisaties die door de EU zelf op een terroristenlijst zijn gezet met overeenkomstige sancties, zoals die van de Filippijnse, in Nederland woonachtige communist Sison. Tegen een hernieuwd besluit van de Raad om hem op de lijst te handhaven is door zijn advocaat beroep aangetekend.
Onlangs vond een gesprek plaats tussen Sison en de Nederlandse kamerleden Mariko Peters en Tineke Strik. Daarbij stelde zijn advocaat, Jan Fermon, dat de administratieve maatregelen tegen het terrorisme al het jarenlange zorgvuldig opgebouwde internationale recht steeds meer in de wielen rijden. Dit zei hij n.a.v. het feit dat bij besluiten om mensen en organisaties op de lijst te zetten geen onderscheid wordt gemaakt tussen internationaal terrorisme en nationale gewapende verzetsgroepen die een bepaalde regering bestrijden. Misschien moeten we het Expertisecentrum eens vragen dit nader uit te zoeken. Hopelijk kunnen ze daarbij dan gebruik maken van de ruime interpretatie van de Eurowob om alle relevante documenten te achterhalen die het Nederlandse beleid kunnen verklaren. Tot nu toe was BuZa zelf op dit punt namelijk bepaald niet transparant.


Eurowob, terroristenlijsten