Dat gevaarlijke internet!

Het internet is een bedreiging voor beschermde diersoorten, betoogde onlangs een van de sprekers op de internationale conferentie ter bescherming van de biodiversiteit in Doha. De anonimiteit van het internet maakt het handelaren in diersoorten wel erg gemakkelijk om beschermende wetgeving en de handhaving daarvan te omzeilen. Ook de Partij voor de Dieren kan nu dus met kracht van argumenten pleiten voor ingrepen in de vrije communicatie via het internet. Zoals de hoeders van recht, orde en goede zeden het internet al geruime tijd bestormen om al het kwaad uit de wereld te verbannen.
Maar er is natuurlijk ook een andere kant. Internet is, zoals een commentator op het verhaal over de dierenhandel opmerkte, inderdaad een dominante factor in de handel in bedreigde diersoorten. Maar dat komt alleen omdat internet tegenwoordig een dominante factor is in alles wat er gebeurt. En internet kan dus even goed genoemd worden als een positieve factor in de bescherming van de biodiversiteit. In de verspreiding van informatie over de rol van de klimaatverandering en het wetenschappelijk onderzoek naar de situatie van bedreigde diersoorten, bijvoorbeeld. Internet kan een rol spelen bij het waarschuwen voor de misdaad op dit gebied. Google Earth onthult illegaal kappen van oerwoud. Milieubeschermers zijn via het internet in staat wereldwijd actie te voeren. Een actie zoals Earth Hour van het WNF zaterdag j.l. waarbij wereldwijd aandacht gevraagd werd voor klimaatverandering door een uur het licht uit te doen is onmogelijk zonder het internet en dankt zijn effect ook aan het internet.
Dit is allemaal natuurlijk al lang bekend. Ik hoef Johan Cruijff hier niet te citeren. Toch heb ik de indruk dat de bestrijders van het kwaad zonder veel tegenspraak de toon kunnen zetten in debatten die de grond rijp maken voor inperking van digitale burgerrechten. Met de misdaad maak je een hype. Voor de schade die inperking van vrijheden veroorzaakt hoef je je dan kennelijk niet meer te verantwoorden.
Voor deze week is een nieuwe EU richtlijn ter bestrijding van kinderporno aangekondigd. Ben benieuwd in hoeverre hierin rekening is gehouden met de andere kant van het internet.

Debat EU 2020

Bestaat de euro nog over 10 jaar? Sommigen betwijfelen dat. De economische Unie heeft een stevig politiek fundament nodig. En dat is er (nog steeds) niet. We mogen hopen dat alle 27 regeringen het goed doen, maar zekerheid hebben we niet. Zie Griekenland. Op den duur, zeggen de sceptici, zal het systeem vastlopen.
Over de financiëel-economische en sociale toekomst van de EU gaat het debat op 18 februari a.s. in Utrecht georganiseerd voor de Europawerkgroep. Sprekers zijn Ton Withagen (Universiteit Tilburg), Jesse Klaver (CNV-jongeren) en Femke den Hartog (MKB Nederland).
De Europese Commissie heeft bij het aflopen van de "Lissabon-agenda" nieuwe beleidslijnen uitgezet in EU 2020 Het belang van kennis staat daarin voorop, maar ook wil de Commissie werken aan een 'competitieve, duurzame netwerkeconomie'. De Nederlandse regering benadrukt in een reactie op EU 2020 'dat de nationale en Europese hervormingen zich vooral moeten richten op duurzame groei en banen. Hervormingen moeten voorkomen dat de kosten van nu worden doorgeschoven naar toekomstige generaties. Investeringen zijn hard nodig in onderwijs, kennis en innovatie, ICT, duurzaamheid en groene economie.' Het lijkt er op dat het huidige kabinet al rekening houdt met regeringsdeelname van GroenLinks.
Het stellen van doelen is echter helaas niet voldoende. Daar hoef je geen euroscepticus voor te zijn. De besluitvorming, daar zal het vooral op aankomen. Zullen die 27 regeringen aan de tafel van hun nieuwe voorzitter Van Rompuy zo verstandig zijn om het Europese belang voor ogen te houden? Of laten zich zich slechts leiden door binnenlandse politieke stemmingen? Tien jaar is niet erg lang, maar we mogen hopen dat in die tijd toch wat stappen gezet kunnen worden om de besluitvorming in de goeie richting om te buigen. En daar heb je inspirerende plannen voor nodig.

Met de kennis van nu....

Het overdoen van een debat over keuzes in het verleden "met de kennis van nu" schijnt een nieuwe sport te worden. Ik zou de discussie van vijf jaar geleden met de nee-stemmers bij het referendum over het grondwettelijk verdrag van de EU nog wel eens over willen doen. Met als actueel gegeven het nieuws van vandaag over de SWIFT-deal. De afzonderlijke Europese regeringen gingen allemaal overstag voor de Verenigde Staten die via SWIFT onbelemmerde toegang willen houden tot alle betalingsgegevens van Europese banken. Er zou eens een terrorist tussen kunnen zitten. In het Europarlement tekent zich nu echter een meerderheid af tegen verlenging van dat verdrag aan het eind van dit jaar.
De EU-regeringen sloten hun overeenkomst, tot grote woede van veel parlementariërs, een dag voordat het Verdrag van Lissabon van kracht werd, op 1 december 2009. Vanaf dat moment is instemming van het parlement nodig. Het parlement lijkt nu de regeringen te gaan corrigeren. Omdat het voor de Europese burger andere afwegingen maakt. Een belangrijk bezwaar is dat de Amerikanen geen gerechtelijk bevel nodig hebben voor inzage van de bankdata. Dat wil zeggen dat ook de gegevens van niet-verdachte personen, van iedereen dus, beschikbaar zijn voor onderzoek. SWIFT is zo een geheide kandidaat voor de internationale Big Brother Award.
Het interessante is dat de Amerikanen volgens VVD Europarlementariër Hennis-Plasschaert best bereid zijn te praten met het EP. "Met hen is het op dit moment zelfs makkelijker praten dan met Europese regeringen", zegt zij vandaag in NRC Handelsblad. De Amerikanen weten dat ze niet om het EP heen kunnen. De Europese ministers lopen wat dat betreft, denk ik, nog wat achter. Die zitten nog verstrikt in hun onderlinge disputen. Gelukkig kan het EP dankzij het Verdrag van Lissabon nu de belangen van de burgers beter in de gaten houden.

Het gaat niet om uw geld, maar om uw ideeën

Het Europees Parlement heeft deze week een resolutie aanvaard die beoogt de administratieve strafmaatregelen van de EU tegen vermeende terroristen aan te passen. Jarenlang heeft de EU zonder enige vorm van proces of mogelijkheid voor beroep banktegoeden van burgers en organisaties bevroren. Het Europese Hof heeft inmiddels in een aantal gevallen geoordeeld dat plaatsing op de zwarte lijst onrechtmatig was. Ook de Filipijnse, in Nederland wonende voormalige commmunistenleider Sison, is door een beslissing van het Hof van de zwarte lijst gehaald.
Het EP heeft zich nu, op voorstel van onder andere het Nederlandse PvdA-lid Emine Bozkurt, uitgesproken voor het toekennen van normale rechten van verdachten die op de lijst geplaats worden. En het EP wil ook betrokken worden bij het plaatsen van mensen en organisaties op de lijst. Tenslotte eist het EP bescherming van gegevens over personen en organisaties in de communicvatie met derde landen.
De resolutie van het EP komt natuurlijk veel te laat. De zwarte lijst bestaat sinds 2002. Zeven jaar is een toestand van rechteloosheid gedoogd door nationale regeringen, parlementen en Europese instellingen. De aanpassing die het EP nu eist heft die rechteloosheid deels op. Maar het misbruik van de zwarte lijst wordt er niet mee voorkomen.
Mensenrechtenadvocaten uit Nederland, België en Duitsland getuigden donderdag 17 december j.l. op een forum in de Rode Hoed van allerlei gevallen van misbruik van antiterrorisme maatregelen zoals deze Europese zwarte lijst. De EU voerde de lijst in 2002 overhaast in na vergelijkbare maatregelen van de VS en de VN. Het politieke klimaat was gunstig voor een harde aanpak. Dat bood regeringen van bepaalde landen ook een goede gelegenheid voor het onschadelijk maken van politieke tegenstanders. Zoals de Koerdische partijen in Turkije. En de communistische rebellen in de Filipijnen.
José Maria Sison, hun voormalige leider in ballingschap, is sinds de jaren negentig als adviseur betrokken bij onderhandelingen met de Filippijnse regering. Hij werd volgens zijn advocaat Jan Fermon in 2002 eerst in de VS als terrorist op de zwarte lijst geplaatst, direct na een bezoek van Minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell aan de Filipijnen. Een dag later volgde in Nederland en toen werd meteen zijn privé-rekening geblokkeerd. Korte tijd later kwam hij op verzoek van Nederland op de zwarte lijst van de EU. Een jaar later verklaarde de Filipijnse minister van Buitenlandse Zaken openlijk waar het eigenlijk om te doen was. “Once there is a peace agreement, I will request to the EU, the United States and other countries to delist (the rebels) as terrorists. If they sign, they will no longer be terrorists” (AFP 1-2-2003).
Ook Nederland is duidelijk geweest over de motieven om Sison via de terroristenlijst onder druk te zetten. Bij de landeninformatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken staat dat de handelsbetrekkingen tussen Nederland en de Filippijnen belast worden door het feit dat Sison in Nederland verblijft. Nederland heeft zich in alle juridische procedures die Sison heeft gevoerd altijd beroepen op het belang van internationale betrekkingen.
Dat Nederland in het geval van Sison het bestrijden van terroristen op het oog had middels het bevriezen van bankaccounts kun je je ook afvragen als je hoort hoe knullig de Nederlandse vertegenwoordiger bij het Europese Hof antwoordt op een vraag van een van de rechters naar verdachte banktransacties. Daar was niets van bekend, zei zij. In elk geval was er na plaatsing van Sison op de lijst niets verdachts meer waargenomen, aldus de Staat der Nederlanden. Maar ook de functionaris die in de EU de terrorismebestrijding moet coördineren, de Belg De Kerckhove, is duidelijk. Geconfronteerd met het karakter en de omvang van Sison's bankrekening zegt hij heel eerlijk tegen advocaat Fermon: "Die lijst is er niet zozeer om banktegoeden te bevriezen, maar om mensen te dwingen hun houding te veranderen."
De zwarte lijst is er dus niet voor de veiligheid van de burgers. De lijst heeft een politiek doel: de oppositie dwarszitten, zo mogelijk onschadelijk maken of dwingen zich aan te passen aan de gevestigde macht. Op zeer vage gronden worden burgers en organisaties gecriminaliseerd, zonder fatsoenlijk recht op verweer. In het geval van Sison worden vredesonderhandelingen jarenlang gefrustreerd. De oppositie op de Filippijnen wordt zwart gemaakt en geassociëerd met de meest ernstige misdaden. Dat maakt mensen monddood of maakt het in elk geval moeilijker om op te komen voor hun belangen. Fermon ziet dit gebruik van de terroristenlijst als een gevaarlijk voorbeeld van ondemocratische politiek. Het is een vorm van zwart-wit denken. De staat heeft gelijk. De oppositie is crimineel.
Het ondemocratische karakter van dit soort maatregelen wordt nog duidelijker als we kijken naar de wijze van besluitvorming. Er is geen parlement aan te pas gekomen. Regeringen verschuilen zich achter de EU en de EU verschuilt zich achter de regeringsleiders. De uitvoerende macht heeft bij de totstandkoming en de de instandhouding van deze administratieve maatregelen alle macht naar zich toegetrokken. In het ambtelijk overleg werd er volgens een insider die Fermon sprak niet gediscussiëerd over de lijst. Iedereen wilde zijn eigen lijstje overeind houden en ging dus accoord met dat van de anderen. Aan het eind werd er een nietje geslagen door alle afzonderlijke landenlijstjes en dat was dan de EU terroristenlijst.
Nu het EP met de invoering van het Verdrag van Lissabon op het gebied van Justitie meer te zeggen krijgt zou het goed zijn als men ook nog eens terugkijkt naar wat er de afgelopen jaren is gebeurd rond de bestrijding van het terrorisme. Al was het alleen maar om dit soort beschamende vertoningen die helaas ongehinderd konden plaatsvinden in de toekomst te voorkomen.

Chris is gearriveerd

Chris 'zero carbon' Keene, is vandaag in Kopenhagen aangekomen. Helemaal zonder carbon was niet mogelijk, want hij mocht met z'n fiets niet over de brug naar het Deense Sjaelland. Morgen gaat hij op het Klimaforum zijn verhaal vertellen over zijn reis van Wales naar Kopenhagen en wat hij onderweg allemaal aan carbon reducerende initiatieven heeft gezien in Engeland, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. In oktober bezocht Chris op zijn driewieler achtereenvolgens Breda, Rotterdam, Utrecht, Zeist, Flevoland, Zwolle en Enschede.
In Denemarken fietste Chris samen met Kim Nguyen, een Australische activist, die op 10 augustus 2008 uit Brisbane is vertrokken om door heel Azië naar Kopenhagen te fietsen voor de VN-klimaatconferentie. Baas boven baas.

Wie maakt zich nog druk over privacy?

Onder grote Amerikaanse druk hebben de EU-ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie maandag j.l., één dag voor het in werking treden van het Verdrag van Lissabon, een besluit genomen met vergaande consequenties voor de privacy. Ter Horst, Hirsch Ballin en collega's, geven de Verenigde Staten via SWIFT toegang tot bijna alle banktransacties. De Amerikaanse tak van SWIFT werd door de Amerikaanse overheid gedwongen om toegang tot alle bankgegevens te verschaffen, omdat dit nodig zou zijn in de strijd tegen terrorisme. Nu gaat deze controle ook voor Europese transacties gelden.
Het tijdstip is pikant omdat onder het Verdrag van Lissabon voor een dergelijk besluit instemming van het Europese Parlement nodig is. Terecht noemde de Groene Fractie in het EP dit besluit een schande.
De regeling geldt vooralsnog voor negen maanden. Nederland werkt alleen mee aan het verlenen van gegevens als er sprake is van een gerechtelijk onderzoek, aldus een woordvoerder van minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie. Hirsch Ballin meent dat het besluit nu genomen moest worden om geen gat te laten vallen in de terroristenbestrijding. Het Europese Parlement zou volgend jaar de gelegenheid krijgen de onderhandelingen te heropenen. Het EP had eerder opgeroepen besluitvorming uit te stellen.
Hoe ver is Hirsch Ballin bereid te gaan inzake privacy? Welke garanties heeft hij dat de VS alleen gegevens gebruiken in het geval van een gerechtelijk onderzoek? Ze krijgen toegang, daar gaat het om. Denkt HB dat de VS apart rekening houden met gegevens van Nederlandse burgers? Andere vraag: hoe goed is de beveiliging van SWIFT? Hoe gaan de amerikaanse autoriteiten met hun toegangsrecht om? Er zijn nog wel wat vragen te stellen, lijkt me, voor Nederlandse parlementariërs. Zoals bij veel privacy-onderwerpen blijft het echter ook nu angstvallig stil in Den Haag. Anders dan in b.v. Duitsland waar een meerderheid van de Bondsraad zich tegen een dergelijk besluit heeft gekeeerd, wat voor dit land een aanleiding was om het aanvankelijke voorstel nog enigszins af te zwakken, ook al zijn ze uiteindelijk ook akkoord gegaan.

Heemskerk heeft het weer niet begrepen

Staatssecretaris Heemskerk (EZ), bekend van zijn oproep om in eigen land op vakantie te gaan om de nationale economie te stimuleren, hekelt nu de privacyparanoia. Hij stoort zich aan "indianenverhalen" over het gebrek aan bescherming van persoonsgegevens in allerlei informatiesystemen. "Het lijkt alsof de privacy-angst bij digitale zaken veel groter is dan bij papieren zaken. Maar een papieren dossier in een ziekenhuis kan ook gekopieerd worden." Heemskerk stoort zich aan de kritiek op de plannen van zijn collega Eurlings voor het rekeningrijden. De overheid verzamelt immers geen reisgegevens. Dat neemt echter niet weg dat in geval van een strafzaak het kastje van Eurlings wel een rol kan spelen.
Ik ben bang dat Heemskerk met zijn uitlatingen de bezwaren tegen allerlei ICT-toepasingen waarin de overheid persoonsgebonden gegevens vastlegt eerder voedt dan wegneemt. Hij zegt geleerd te hebben van de mislukte invoering van de slimme energiemeter. Maar de lezers van Webwereld heeft hij nog niet overtuigd. Meer dan driekwart van degenen die de poll invulden oordeelden: hij heeft het niet begrepen.