Een referendum over een nieuw Europees verdrag zou consequent zijn. Dat het niet doorgaat schaadt ongetwijfeld het vertrouwen in de politiek. Maar als je naar het Tweede Kamerdebat van gisteren over het referendum kijkt vergaat je echt alle lust om er alsnog voor in actie te komen. Het gaat alleen maar over de Haagse politici zelf, niet over Europa, nog niet eens over Nederland. Een nieuw referendum zal een herhaling worden van dat van 2005. Binnenlandse, Haagse politiek zal de boventoon voeren. De SP tegen de PvdA, Wilders tegen de islam. Ik denk dat we er niet rouwig om moeten zijn dat het referendum niet doorgaat. Deze ronde hebben we helaas verloren, laten we ons concentreren op nieuwe kansen bij de verkiezingen in 2009.
Achteraf moeten we toch toegeven dat een referendum over zoiets complex als een Europese grondwet of een verdrag een brug te ver is. Het is dan wel consequent om een nieuwe versie voor te leggen in een referendum, maar is het ook verstandig? Jeder Konsequenz führt zum Teufel, zeggen de Duitsers. PvdA EK-lid Klaas de Vries zei onlangs: als je weet dat je een fout hebt gemaakt, moet je het niet bewust nog eens overdoen.
Ik denk dat er ook nieuwe kansen zijn voor een echt Europees debat als je niet meer over een grondwet of iets wat daarop lijkt hoeft te praten. Ook een vaag idee van een grondwet geeft eurosceptici een te gemakkelijke kans om de dreiging van een superstaat in de strijd te gooien. Dat leidt af van de vraag hoe we in Europa op verschillende terreinen het best kunnen samenwerken. Onder welke voorwaarden, met welke politieke doelen. Het afsluiten van het debat over het al dan niet grondwettelijk verdrag biedt nieuwe kansen om op een veel praktischer niveau over Europese samenwerking te praten.
referendum, Europese grondwet
No comments:
Post a Comment